Njengoba ukuqubuka kwe-Covil-19 kuqhubeka nokuvela, ukuqhathanisa kudonswe kumkhuhlane. Kokubili kubangela ukuba nezifo zokuphefumula, kepha kunomehluko obalulekile phakathi kwamagciwane amabili nokuthi asakazeka kanjani. Lokhu kunemiphumela ebalulekile yezinyathelo zezempilo zomphakathi ezingasetshenziswa ukuphendula igciwane ngalinye.
Yini umkhuhlane?
Umkhuhlane ukugula okuthathelwa kabi kakhulu okubangelwa yigciwane lomkhuhlane. Izimpawu zifaka phakathi umkhuhlane, ikhanda, izinhlungu zomzimba, ikhala eligijimayo, umphimbo obuhlungu, ukukhwehlela, nokukhathala okuza ngokushesha. Ngenkathi abantu abaningi abanempilo betholakale emkhuhlane esikhathini esingaba khona isonto, izingane, asebekhulile, nabantu abanamasosha omzimba noma izimo zezokwelapha ezingamahlalakhona zisengozini enkulu yezinkinga ezinkulu, kufaka phakathi i-pneumonia ngisho nokufa.
Izinhlobo ezimbili zama-virus akhuthani zibangela ukugula kubantu: Izinhlobo A no-B. Uhlobo ngalunye lunezingqinamba eziningi eziguquka kaningi, yingakho abantu beqhubeka nokuvikelwa yisikhathi esisodwa somkhuhlane . Ungathola umkhuhlane nganoma yisiphi isikhathi sonyaka, kepha e-United States, uFlu Season uqoke phakathi kukaDisemba noMashi.
DIfference phakathi komkhuhlane (umkhuhlane) ne-covid-19?
1.Izimpawu nezimpawu
Ukufana:
Zombili lezi zinkomo-19 kanti umkhuhlane zingaba namazinga ahlukahlukene ezimpawu nezimpawu, ezisukela ezimpawuni (asymptomatic) ezimpawu ezinzima. Izimpawu ezijwayelekile ezenziwa yi-COVIL-19 ne-Flu ahlanganisa:
● Umkhuhlane noma uzizwe uvundile / amakhaza
● ukukhwehlela
● ukufushane komoya noma ukuphefumula kobunzima
● Ukukhathala (ukukhathala)
● umphimbo obuhlungu
● ekhaleni eli-runny noma elinamanzi
● Ubuhlungu bemisipha noma ubuhlungu bomzimba
● ubuthi
● Abanye abantu kungenzeka bahlanze futhi bahlanze, yize lokhu kuvame kakhulu ezinganeni kunabantu abadala
Umehluko:
Umkhuhlane: Amagciwane omkhuhlane angadala ukugula kakhulu, kufaka phakathi izimpawu ezijwayelekile nezimpawu ezisohlwini olungaphezulu.
I-COVIIG-19: I-COVIIL-19 Kubukeka sengathi kubangela ukugula okukhulu kwabanye abantu. Ezinye izimpawu nezimpawu ze-Covid-19, ezihlukile kumkhuhlane, zingafaka ushintsho ekulahlekelweni noma ekulahlekelweni ukunambitheka noma iphunga.
2.Zivela kanjani izimpawu ezinde ngemuva kokuvezwa nokutheleleka
Ukufana:
Kuzo zombili lezi zinkomo-19 nomkhuhlane, izinsuku eziyi-1 noma ngaphezulu zingadlula phakathi komuntu otheleleke futhi lapho eqala ukuzwa izimpawu zokugula.
Umehluko:
Uma umuntu ene-covid-19, kungathatha isikhathi eside ukuthuthukisa izimpawu kunokuba kunomkhuhlane.
Umkhuhlane: Ngokuvamile, umuntu uthuthukisa izimpawu noma kuphi kusuka ezinsukwini ezi-1 kuye kwezi-4 ngemuva kokutheleleka.
I-COVIA-19: Ngokuvamile, umuntu uthuthukisa izimpawu ezinsukwini ezi-5 ngemuva kokutheleleka, kepha izimpawu zingavela ekuqaleni kwezinsuku ezi-2 ngemuva kokutheleleka ngemuva kokutheleleka, futhi ibanga lesikhathi lingahluka.
3.Umuntu omude isikhathi eside angalikakaza isikhathi esingakanani leli gciwane
Ukufana:Kuzo zombili i-covid-19 nomkhuhlane, kungenzeka ukusakaza leli gciwane okungenani usuku olu-1 ngaphambi kokubhekana nanoma yiziphi izimpawu.
Umehluko:Uma umuntu ene-covid-19, angathathelana isikhathi eside kunalokho uma ayenomkhuhlane.
Imfuluwenza
Iningi labantu elinomkhuhlane liyathathelana cishe usuku olu-1 ngaphambi kokukhombisa izimpawu.
Izingane ezindala kanye nabantu abadala abanomkhuhlane babonakala bethathelana kakhulu phakathi nezinsuku zokuqala ezingama-3-4 zokugula kwabo kepha abaningi bahlala bezithathela cishe izinsuku eziyi-7.
Izinsana nabantu abanamasosha omzimba abuthaka angathathelana isikhathi eside.
I-COVID 19
Owesifazane ongenza isikhathi esingakanani ukusabalalisa leli gciwane elibangela i-Covid-19 isephenywe.
Kungenzeka ukuthi abantu basakaze leli gciwane cishe ezinsukwini ezi-2 ngaphambi kokubhekana nezimpawu noma izimpawu futhi bahlale bezithathela okungenani izinsuku eziyi-10 ngemuva kokuvela kwezimpawu noma izimpawu okokuqala. Uma umuntu eyi-asymptomatic noma izimpawu zawo zihamba, kungenzeka ukuthi uhlale unegciwane okungenani ezinsukwini eziyi-10 ngemuva kokuhlola okuhle nge-covid-19.
4.Isakazeka kanjani
Ukufana:
Zombili lezi zinkomo-19 kanti umkhuhlane zingasakazeka zivela kumuntu-kuya-kumuntu, phakathi kwabantu abasondelene kakhulu (kungakapheli amamitha ayi-6). Zombili zisakazeka ikakhulu ngamaconsi ezenziwe lapho zikhwehlela (i-covid-19 noma umkhuhlane) ukukhwehlela, ukuthumula noma ukukhuluma. Lawa amaconsi angangena emlonyeni noma emakhaleni abantu aseduze noma okungenzeka angeniswe emaphashini.
Kungenzeka kungenzeka ukuthi umuntu angenwe yileli ngculazi ngokomzimba (isib. Ukunyakazisa izandla) noma ngokuthinta indawo noma into enegciwane kuyo bese ethinta umlomo wakhe, ikhala, noma kungenzeka kwamehlo ayo.
Womabili la magciwane omkhuhlane negciwane elibangela i-aveli-19 lingasatshalaliswa kwabanye ngabantu ngaphambi kokuba baqale ukubonisa izimpawu, ngezimpawu ezithambile kakhulu noma abangazange bazenzele izimpawu (asymptomatic).
Umehluko:
Ngenkathi amagciwane e-COVID-19 nawomkhuhlane kucatshangwa ukuthi asakazeka ngezindlela ezifanayo, i-covid-19 iyathathelana phakathi kwabantu abathile namaqembu weminyaka kunomkhuhlane kunomkhuhlane. Futhi, i-Covil-19 ibibonwe ukuthi inezehlakalo eziphakeme kakhulu kunomkhuhlane. Lokhu kusho ukuthi leli gciwane elibangela i-Covid-19 lingasakazeke ngokushesha futhi kalula kubantu abaningi futhi baphumela ekusakazeni okuqhubekayo phakathi kwabantu njengoba isikhathi sithuthuka.
Yikuphi ukungenelela kwezokwelapha okutholakala kuma-virus we-COVID-19 NE-FEBEENENZA?
Ngenkathi kunenqwaba yamazokwelapha njengamanje ezivivinyweni zemitholampilo eChina nemijovo yokugoma engaphezu kwama-20 entuthukweni ye-Covion-19, okwamanje ayinamithi yokugoma noma yokwelapha ngelayisensi ye-Covion-19. Ngokuphambene, ama-antivirals nemijovo yokugoma etholakala ngomkhuhlane. Ngenkathi umuthi wokugomela umkhuhlane awusebenzi ngempumelelo ngokumelene negciwane le-Covilog-19, kunconywa kakhulu ukuze ugonywe unyaka nonyaka ukuvikela ukutheleleka komkhuhlane.
5.Abantu basengozini enkulu yokugula okunzima
SUkufa:
Kokubili ukugula kwe-Covid-19 nokugula komkhuhlane kungaholela ekuguleni okunzima nezinkinga. Lezo ezisengozini ephezulu kakhulu zifaka:
● Abantu abadala asebekhulile
● Abantu abanezimo ezithile zezokwelapha ezingaphansi
● Abantu abakhulelwe
Umehluko:
Ingozi yezinkinga zezingane ezinempilo iphakeme ngomkhuhlane uma iqhathaniswa ne-Covid-19. Kodwa-ke, izinsana nezingane ezinezimo ezingaphansi kwezokwelapha zisengozini enkulu yazo zombili izikhufu ne-19.
Imfuluwenza
Izingane ezincane zisengozini enkulu yokugula okunzima kusuka kumkhuhlane.
I-COVID 19
Izingane ezineminyaka yobudala esifundazweni ezitheleleke nge-Covid-19 zisengozini ephezulu yeI-Multisystem Invunuclammory Syndrome ezinganeni (Mis-C), inkinga eyinqayizivele kodwa enzima ye-19.
6.Ubunzima
Ukufana:
Zombili lezi zinkomo-19 kanti umkhuhlane ungaphumela ezinkingeni, kufaka phakathi:
● inyumoniya
● Ukwehluleka kokuphefumula
● Isifo sokuphefumula esikhulu sokuphefumula (ie fluid emaphashini)
● Sepsis
● Ukulimala kwenhliziyo (isib. Ukuhlaselwa yinhliziyo nokushaywa unhlangothi)
● Ukwehluleka kwezitho eziningi (ukwehluleka kokuphefumula, ukwehluleka kwezinso, ukushaqeka)
● Ukukwenziwa okwakukwenziwa ukwenziwa kwezimo zezokwelapha ezingapheli (ezibandakanya amaphaphu, inhliziyo, uhlelo lwezinzwa noma isifo sikashukela)
● Ukuvuvukala kwenhliziyo, ubuchopho noma izicubu zemisipha
● Ukutheleleka kwamagciwane okwesibili (okusho ukuthi ukutheleleka okwenzeka kubantu sebevele betheleleke ngomkhuhlane noma nge-19)
Umehluko:
Imfuluwenza
Abantu abaningi abathola umkhuhlane bazolulama ezinsukwini ezimbalwa kuze kungaphansi kwamasonto amabili, kodwa abanye abantu bazokhulaubunzima, ezinye zalezi zinkinga zibhalwe ngenhla.
I-COVID 19
Izinkinga ezingeziwe ezihambisana ne-Covid-19 zingafaka:
● Ukuqhekeka kwegazi emithanjeni nasemithanjeni yamaphaphu, inhliziyo, imilenze noma ubuchopho
● I-Multisystem Invunuct Syndrome ezinganeni (Mis-C)
Isikhathi sePosi: Dec-08-2020